Eikenprocessierups

De eikenprocessierups kan veel overlast geven. We bestrijden op plekken waar inwoners er het meeste last van kunnen hebben. Vanaf mei behandelen we veel bomen met biologische bestrijdingsmiddelen. In een groot aantal eikenbomen hangen nestkastjes voor vogels die de rupsen eten. 

We werken volgens de regels van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Volgens experts is 100% bestrijding van de rups onmogelijk. In de bestrijding gaat het dan ook vooral om het beheersbaar houden van het probleem en het voorkomen van extreme situaties.

Waar en hoe bestrijden we

Waar bestrijden we:

  • De plaatsen waar we dit jaar bestrijden, zijn bepaald door de preventieve bespuitingen in voorgaande jaren, de ervaringen die toen zijn opgedaan en een bundeling van de meldingen van 2020. Dit betekent dat we prioriteit geven aan de plaatsen in het openbaar gebied waar veel mensen er last van kunnen krijgen, zoals langs veelgebruikte fiets- en wandelroutes en bij speelterreinen, en plekken waar veel mensen recreëren
  • Er zijn ook gebieden met inlandse eiken (bossen, lanen en boomgroepen) die niet bespoten worden. Daar kunnen de natuurlijke vijanden van de rups hun gang gaan en gaan nuttige insecten/rupsen dus niet dood door bespuitingen
  • Op de plattegrond zijn de bestrijdingsgebieden in Veldhoven aangegeven. U kunt de kaart met bestrijdingsgebieden ook online bekijken. 

Hoe bestrijden we:

  • We werken samen met gespecialiseerde bedrijven
  • We gebruiken biologisch verantwoorde bestrijdingsmiddelen
  • We branden geen nesten meer weg; uit ervaringen in de afgelopen jaren blijkt dat dit meer overlast geeft door verspreiding van de brandharen

Bestrijding in het openbaar gebied

In Veldhoven pakken we de bestrijding op twee manieren aan, rekening houdend met de ontwikkeling van eitje tot rups tot vlinder.

Preventieve bestrijding in april/mei:

  • Preventieve bestrijding houdt in dat we maatregelen nemen om de ontwikkeling van ‘kale’ rups tot rups met brandharen te voorkomen. Daarom hangen er in Veldhoven enkele honderden nestkasten voor meesjes; zij voeren de rupsen aan hun jongen. De nestkasten hangen in vele eikenbomen, onder andere bij kinderboerderij De Hazewinkel en MFA Midden
  • Ook bestrijden we in 2 rondes de eikenprocessierups met biologische middelen. Zo spuiten we met een boomnevelspuit de bestrijdingsvloeistof (een biologisch bacteriënpreparaat) zo hoog mogelijk in de bomen. Bomen waarin beschermde vlindersoorten voorkomen, worden bespoten met aaltjes (een soort miniwormpjes die processierupsen doden)

Curatieve (ofwel ‘genezende’) bestrijding in mei/augustus:

  • Ook na de preventieve bestrijding kunnen zich nesten in de eikenbomen ontwikkelen. In dat geval gaan we over op curatieve bestrijding, ofwel we nemen maatregelen om overlast zo veel mogelijk te verminderen. Dit doen we door het wegzuigen van nesten met een speciaal soort boomstofzuiger. We kunnen niet garanderen dat we alle nesten verwijderen; niet alle nesten zijn zichtbaar of bereikbaar tussen takken en bladeren. We doen ons uiterste best om de overlast zoveel mogelijk te beperken op de plekken die prioriteit hebben

  • In 2020 bleek dat het omwikkelen van bomen met plastic folie om overlast door eikenprocessierupsen te voorkomen niet werkt. Dit gebeurt dus niet meer. Bekijk voor meer informatie de website van het landelijke Kennisplatform Eikenprocessierups

Melden

Meld nesten van eikenprocessierupsen in het openbaar gebied digitaal via het meldformulier. U kunt ons ook bellen via het verkorte telefoonnummer 14 040. Omschrijf de plaats van de boom met nesten zo duidelijk mogelijk: noem bijvoorbeeld niet alleen de straatnaam, maar ook ‘ter hoogte van huisnummer xx’. Vermeld zo mogelijk waar precies het nest in de boom zit. Een foto meesturen is fijn.

Direct melden

Praktische informatie

  • Het Kennisplatform eikenprocessierups geeft u op www.processierups.nu uitgebreid(er) antwoord op 140 veelgestelde vragen
  • Particulieren moeten processierupsen op eigen terrein zelf bestrijden. Schakel daarvoor bij voorkeur een professioneel bedrijf in en neem geen risico’s. Namen van bestrijdingsbedrijven kunt u vinden op de site van de beide brancheverenigingen (website NVPB en website Platform Plaagdierbeheersing) en bij de Kamer van Koophandel
  • Gaat u wandelen of fietsen; draag dan bedekkende kleding en mijd bossen / wegen met inlandse eiken. Zitten er nesten in uw directe woonomgeving? Houd ramen en deuren dan gesloten. Houd ook zandbakken zoveel mogelijk gesloten en laat geen speelgoed buiten liggen. Laat kinderen niet op het gazon spelen
  • Als honden en katten aan nesten snuffelen of nesten/rupsen in hun bek nemen kan dat voor ernstig letsel zorgen. Houd uw hond goed in de gaten en/of aangelijnd als u in de buurt van eiken gaat wandelen. Houd uw kat binnen als dat lukt. Neem zo nodig contact op met een dierenarts
  • Voorkom gezondheidsklachten door zoveel mogelijk uit de buurt te blijven van de nesten. Bent u toch in aanraking gekomen met brandharen? Was of spoel de huid of ogen goed met water. Was zo nodig ook de gedragen kleding (liefst op 60 °C). Klachten zoals jeuk(bultjes) verdwijnen in het algemeen binnen twee weken. Een crème met Aloë Vera of menthol kan verlichting geven. Neem bij ernstige klachten contact op met uw huisarts. Heeft u vragen over gezondheidsaspecten van de eikenprocessierups? kijk op www.oakie.info of bel 0900-3686868 (lokaal tarief) voor contact met de GGD, afdeling  Gezondheid, Milieu en Veiligheid Brabant
  • Bestrijding via natuurlijke vijanden door gemeente en inwoners. In alle levensfases van eitje tot vlinder heeft de eikenprocessierups natuurlijke vijanden. Er zijn veel insecten- en vogelsoorten die mee kunnen helpen bij de  bestrijding. Helaas zijn er de laatste jaren steeds minder insecten in soort en aantal. Dat blijkt uit onderzoek van Natuurmonumenten. De gemeente Veldhoven probeert de insecten- en vogelstand te verbeteren door insecten- en vogelvriendelijk groenbeheer. We leggen bijvoorbeeld vogelakkers aan en bloeiende bermen voor vlinders, bijen en overige insecten. En we plaatsen veel nestkasten voor vogels. Inwoners kunnen ook meehelpen door hun tuin aantrekkelijk te maken voor vogels en insecten (hoe minder bestrating hoe liever). Schermbloemige en kruidachtige planten trekken insecten aan, die kunnen meehelpen bij de bestrijding van de processierups. Een groene tuin is ook aantrekkelijk voor vogels die rupsen eten

Informatie over de eikenprocessierups

  • De eikenprocessierups is de larve van een nachtvlinder
  • Volwassen vlinders verzamelen zich rond augustus en september rond eikenbomen om te paren. Het vrouwtje legt haar eitjes vooral in de toppen van de eikenbomen. Daar overwinteren deze
  • Vanaf ongeveer half april tot begin mei komen de eitjes uit. In een periode van ongeveer 3 maanden eet de eikenprocessierups zich rond en vervelt hij 5 keer. Vanaf de 3de vervelling heeft de rups 700.000 brandharen. Bij elke volgende vervelling worden ook de brandharen vernieuwd
  • Na de 4de vervelling (afhankelijk van de weersomstandigheden rond half mei) kunnen de brandharen voor irritatie zorgen). In die levensfase gaan de rupsen nesten vormen op de stam en zijtakken van de eikenboom. Of ze graven zich in, in de grond aan de voet van de boomstam. De rupsen zitten overdag op een kluitje bij elkaar in hun nest. ’s Avonds  gaan ze in processie naar boven in de boom om ‘s nachts van de bladeren te eten. ’s Morgens gaan ze terug naar hun nest. Als ‘hun’ boom is kaalgevreten, kunnen ze ook voedsel gaan zoeken in een andere boom. Na de laatste vervelling verpoppen de rupsen tot vlinder
  • De oude haren blijven met de vervellingshuidjes achter in het nest. Elke rups vervelt 3 keer met  brandharen en produceert in zijn rupsenleven dus meer dan twee miljoen brandharen
  • De lange haren die u ziet op de rug van de rups zijn onschadelijk. De brandharen zijn microscopisch klein (0,1 tot 0,3 millimeter) en niet zichtbaar met het blote oog
  • Als een rups zich bedreigd voelt, schiet hij als verdedigingsmiddel brandharen af op de aanvaller. Deze brandharen blijven ongeveer 8 jaar actief en kunnen gezondheidsklachten geven, zoals jeuk en irritatie van huid en slijmvliezen

Hoe tevreden bent u over deze pagina van de website?

Doe mee aan het onderzoek