Dodenherdenking 4 mei 2025

Dinsdag 6 mei 2025

De werkgroep Herdenkingen Veldhoven 4 mei en 17 september organiseerde ook dit jaar de Dodenherdenking op 4 mei. Velen waren samengekomen bij het klokmonument om te gedenken en herdenken. Burgemeester Marcel Delhez sprak daarbij de volgende woorden:

Geachte aanwezigen, dames en heren, jongens en meisjes,

We staan hier vanavond samen, zoals elk jaar op 4 mei, om te herdenken. Om stil te staan bij hen die hun leven gaven voor onze vrijheid – tijdens de Tweede Wereldoorlog, en in latere conflicten en vredesmissies. We herdenken hen, en staan stil bij wat vrijheid betekent.

Eén ding is zeker: vrijheid is een gedeelde verantwoordelijkheid, maar het is meer dan dat. Het is iets wat we delen, beschermen en doorgeven.

Zoals Nelson Mandela, dé voorvechter van vrijheid zei: “Niemand wordt geboren met haat tegen een ander vanwege huidskleur, afkomst of geloof. Mensen leren te haten, en als ze kunnen leren te haten, kunnen ze ook leren lief te hebben. Want, liefde voelt natuurlijker aan voor het menselijk hart dan haar tegenpool.”

Vandaag leven wij in vrijheid, maar die wordt op veel plaatsen bedreigd. Dit is niet nieuw. Denk aan de oorlogen in Gaza, Syrië, voormalig Joegoslavië, of het IJzeren Gordijn dat Europa decennialang verdeelde en nog ontelbare andere gebieden. Tachtig jaar vrijheid kan ons het gevoel geven dat het vanzelfsprekend is. Maar dat is het nooit.

De oorlog in Oekraïne laat zien hoe snel vrijheid onder druk kan komen te staan. De dreiging van escalatie raakt niet alleen Oekraïne, maar ook ons gevoel van veiligheid hier, in Nederland. Er wordt zelfs gesproken over het herinvoeren van de dienstplicht. Iets waarvan we dachten dat het nooit meer nodig zou zijn. Maar het is meer nodig dan ooit. De maatschappelijke weerbaarheid staat op dit moment bij iedere burgemeester hoog op de agenda, ook bij mij.

Vrijheid deel je met elkaar. Hier in Veldhoven vangen we mensen op die een veilig thuis zoeken. Mensen die vanuit verre oorden naar Veldhoven komen om veiligheid te vinden. Zoals Mohammed Agha Kanjoo uit Syrië, die zijn thuis verloor en hier veiligheid vond. Vrijheid groeit wanneer we bereid zijn die te delen.

Een mooi voorbeeld dat mij echt raakte, mocht ik kort geleden ervaren tijdens NL Doet. Hier sprak ik met een jonge vrouw die sinds kort een huis heeft in Veldhoven. Ze woont al twintig jaar in Nederland, kwam hier als kind uit het voormalig Joegoslavië, steeds op een andere plek. Nu, eindelijk, voelt ze zich thuis, hier in Veldhoven. "Het voelt alsof ik weer kan ademhalen. Alsof ik eindelijk vrij ben," vertelde ze me. Dát gevoel van vrijheid en geborgenheid, moeten we koesteren en doorgeven.

Herdenken is belangrijk, omdat het ons herinnert aan de offers die voor onze vrijheid zijn gebracht. Maar ook omdat het ons waarschuwt om niet te vergeten dat vrijheid kwetsbaar is. Wie is er straks nog om te vertellen hoe de oorlog hier in Veldhoven was? Het is hartverwarmend om te zien dat kinderen en kleinkinderen de verhalen van hun familie blijven vertellen en het verleden levend houden. Want de lessen van toen, zijn helaas nu weer actueel. En dáárom is herdenken zo belangrijk.

Vandaag herdenken wij hen die voor onze vrijheid vielen. Hen die hun leven gaven tijdens de Tweede Wereldoorlog, in Nederlands-Indië en tijdens andere vredesmissies.

Daarom noem ik:

  • Janus Hagelaars. Een Oerlese commando, drager van het Kruis van Verdienste en het Verzetsherdenkingskruis. Hij sneuvelde in de nadagen van de Tweede Wereldoorlog bij een confrontatie met Duitse troepen in Geffen.
  • Piet van de Linden en Frits Verhagen. Slachtoffers vér weg in Nederlands-Indië, waar zij ook zijn begraven.
  • Frans Bekers, die het leven liet op 28 oktober 1944 in een mijnenveld. Datzelfde mijnenveld waar hij de mensen voor probeerde te waarschuwen.
  • De negentien slachtoffers van het bombardement op Zeelst op 17 september 1944. Zij worden jaarlijks herdacht op 17 september bij het monument ‘Donderslag bij heldere hemel’ dat op het Meiveld staat.

Onlangs zijn via onderzoek door Erfgoedhuis Veldhoven de namen en verhalen van nog zes Veldhovenaren in de archieven ontdekt. Ook hén noem ik hier vanavond:

  • Jacques Tops – overleden op 24 juli 1945: Jacques was pas 19 jaar toen hij overleed, enkele maanden na de bevrijding. Hij had zich aangesloten bij het verzet, dook onder, maar werd verraden. Na een zware tijd in kamp Neuengamme stierf hij aan de gevolgen van uitputting. Een jonge man, gestorven voor onze vrijheid.
  • Harrie Neggers – overleden op 13 april 1945: Harrie kwam om het leven toen hij in Duitsland werkte als dwangarbeider. Tijdens een bombardement hielp hij anderen bij een brand en verloor daarbij zelf het leven. Een daad van moed, ver weg van huis.
  • Theo Schellekens – overleden op 2 mei 1945: Theo werd samen met zijn broer opgepakt toen ze een parachute verstopten. Ze kwamen terecht in kampen onder verschrikkelijke omstandigheden. Zijn broer Jan keerde terug, Theo overleefde de oorlog niet.
  • Jacques Bogers – overleden op 31 maart 1945: Jacques werd als sigarenmaker naar Duitsland gestuurd om in een wapenfabriek te werken. Hij stierf daar aan de gevolgen van tyfus. Een stille dood, veroorzaakt door oorlogsomstandigheden die hij nooit heeft gekozen.
  • Jan Louwers – overleden op 23 februari 1945: Jan werkte onder dwang in Kassel. Hij werd ziek, maar bleef hoop houden op verlof. Toen dat eindelijk kwam, gaf hij het op voor een ander. Een daad van opoffering. Hij stierf ver van huis, en pas maanden later kreeg zijn familie het droevige bericht.
  • Jan Meulenbroek – overleden op of na 30 oktober 1944: Jan werd opgepakt voor het bezit van een wapen en verdween in een nachtmerrie van kampen. Pas jaren later werd duidelijk dat hij waarschijnlijk is omgekomen in kamp Gross-Rosen. Een man die snel handelde en dan pas dacht – moedig, en uiteindelijk verdwenen in stilte.

Eenmaal per jaar slaat deze klok voor hen, die voor onze vrijheid vielen. Gewone mensen zoals jij en ik. Gewone Veldhovenaren. Mensen die voor zichzelf en de mensen om hen heen op vrijheid hadden gehoopt. De vrijheid die wij vandaag hebben, de vrijheid die wij morgen samen vieren.

Morgen halen de lopers van GVAC opnieuw het Vredesvuur vanuit Wageningen naar Veldhoven. Een krachtig symbool van verbondenheid, herinnering en hoop. Ik hoop dat u erbij bent om hen te verwelkomen.

Vrijheid vraagt inzet. Het begint dichtbij. Het uit zich in hoe we met elkaar omgaan. Thuis, op school, op straat. In hoe we elkaar respecteren.

Zoals Mandela zei, we worden niet geboren met haat, maar we leren het. Dus kunnen we ook leren lief te hebben. En dat begint hier. Bij onszelf. In onze gezinnen, onze buurten, ons Veldhoven.

Laat Veldhoven een plek zijn waar liefde altijd sterker is dan angst. Waar begrip voor elkaar sterker is dan onverschilligheid. En, waar vrijheid meer is dan een woord – het is iets dat we leven, delen en beschermen.

Dank u wel

Meer nieuws

Abonneren op nieuwsberichten

Hoe tevreden bent u over deze pagina van de website?

Doe mee aan het onderzoek